Το μυθιστόρημα «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» χαρακτηρίζεται ως αυτοβιογραφικό – Ακούστε το εδώ!

Οι Πανελλήνιες 2024 ξεκίνησαν για τα ΕΠΑΛ και οι υποψήφιοι εξετάστηκαν σήμερα (30.5) στο μάθημα των Νέων Ελληνικών και σε θέματα για το Βιβλίο και τη Φιλαναγνωσία, ενώ ως λογοτεχνικό κείμενο κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις, διαβάζοντας απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Μενέλαου Λουντέμη «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα».

Ήδη το Υπουργείο Παιδείας έδωσε στη δημοσιότητα τα θέματα που έπεσαν σήμερα στις Πανελλήνιες 2024 και το μάθημα των Νέων Ελληνικών (δείτε τα θέματα και τις απαντήσεις ΕΔΩ). Οι υποψήφιοι κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις κατανόησης διασκευασμένου άρθρου από το διαδίκτυο σχετικά με το Βιβλίο, τη σημασία, αλλά και τη χρησιμότητά του για τον άνθρωπο, ενώ κλήθηκαν να γράψουν κείμενο ομιλίας για τη φιλαναγνωσία, στην οποία θα παρουσίαζαν την αξία του βιβλίου για τον άνθρωπο.

Σε ό,τι αφορά το λογοτεχνικό κείμενο, οι υποψήφιοι μελέτησαν απόσπασμα από το βιβλίο του Μενέλαου Λουντέμη, «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» και κλήθηκαν να απαντήσουν σύντομα – μεταξύ άλλων – στο ερώτημα «ποια θεωρείτε ότι είναι η στάση των νέων της εποχής μας απέναντι στο βιβλίο;»

Τι πραγματεύεται το έργο του «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» που «έπεσε» στις Πανελλήνιες

Το μυθιστόρημα «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» είναι από τα πιο γνωστά έργα του Μενέλαου Λουντέμη. Το βιβλίο περιγράφει τους αγώνες και τους κόπους που καταβάλει ένα παιδί, ο Μέλιος, για να μορφωθεί, να πάει στο σχολείο και τελικά να επιβιώσει.

Το μυθιστόρημα ξεκινάει με τη χαρακτηριστική φράση: «Ο αέρας φύσαγε σα γύφτος» και εξιστορεί την περιπέτεια του Μέλιου Καδρά -ενός φτωχού και ορφανού αγοριού: Στο χωριό του Μέλιου το αφεντικό του δεν τον αφήνει να μορφωθεί, διότι υποστηρίζει πως θα του αποσπά την προσοχή από τη δουλειά. Ένας καλός δάσκαλος του χωριού θα καταλάβει τη δίψα του παιδιού για μάθηση και θα του δώσει, αρχικά, κάποια βιβλία. Ο Μέλιος μοιάζει να συγκλονίζεται από τα βιβλία, όσες φορές κι αν τα διαβάσει. Η όρεξή του για μάθηση, τελικά, θα τον προδώσει στο αφεντικό, που μόλις μαθαίνει ότι ο Μέλιος ασχολείται με τα βιβλία θυμώνει πολύ και του απαγορεύει να ξανασυναντήσει τον δάσκαλο. Οι δρόμοι του παιδιού και του δασκάλου χωρίζουν, ο Μέλιος πηγαίνει στην πόλη ολομόναχος, για να πάει σχολείο. Εκεί, θα ζήσει την αδικία και το δίκιο, την αγάπη και το μίσος, την καλοσύνη και την κακία, τη φιλία και την έχθρα, αλλά ο μόνιμος συνοδοιπόρος του σε αυτό το κακοτράχαλο ταξίδι θα είναι πάντα το βιβλίο και η αστείρευτη δίψα του για μάθηση.

Το μυθιστόρημα χαρακτηρίζεται ως αυτοβιογραφικό. Διακρίνεται από λυρισμό, και από ζωντανούς χαρακτήρες που έχουν βάθος. Στο μυθιστόρημα, επίσης, χρησιμοποιείται απλή δημοτική γλώσσα με ιδιωματισμούς. Το βιβλίο «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» έχει μεταφερθεί και στο θέατρο.

Ποιος είναι ο Μενέλαος Λουντέμης

Ο Μενέλαος Λουντέμης, γεννημένος ως Δημήτριος Βαλασιάδης στις 14 Ιανουαρίου 1912 στο χωριό Αγία Κυριακή του Αιγιαλού (Γιάλοβα) Μικράς Ασίας, ήταν ένας από τους πιο επιδραστικούς Έλληνες συγγραφείς και ποιητές. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, εγκαταστάθηκε στη Μακεδονία μαζί με την οικογένειά του, όπου άντλησε έμπνευση για το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο από τον ποταμό Λουδία.

Η πρώτη του εμφάνιση στον λογοτεχνικό χώρο έγινε το 1927 στην «Αγροτική Ιδέα» της Έδεσσας, όπου δημοσίευσε ποιητικές συλλογές με το πραγματικό του όνομα. Το 1934 υιοθέτησε το ψευδώνυμο Μενέλαος Λουντέμης, με το οποίο υπέγραψε το διήγημα «Μια νύχτα με πολλά φώτα κάτω από μια πόλη με πολλά αστέρια». Το 1938 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας για τη συλλογή διηγημάτων του “Τα πλοία δεν άραξαν” και το 1951 με τη Χρυσή Δάφνη Πανευρώπης στο Παρίσι.

Μετά τον ξεριζωμό από τη Μικρά Ασία, η οικογένεια του Λουντέμη εγκαταστάθηκε αρχικά στην Αίγινα και αργότερα στην Έδεσσα και στο χωριό Εξαπλάτανος της Πέλλας. Η οικονομική δυσπραγία που ακολούθησε τη χρεοκοπία της οικογένειάς του, τον ανάγκασε να εργαστεί σκληρά από την εφηβεία του ως λαντζιέρης, λούστρος, ψάλτης, δάσκαλος και επιστάτης. Η πολιτική του δράση και η στράτευσή του στην Αριστερά τον οδήγησαν σε αποβολή από όλα τα γυμνάσια της χώρας.

Μετά από συνεχείς μετακινήσεις και περιπλανήσεις, βρέθηκε στην Αθήνα, όπου συνδέθηκε με σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Κώστας Βάρναλης, ο Άγγελος Σικελιανός και ο Μιλτιάδης Μαλακάσης. Ο τελευταίος τον βοήθησε να διοριστεί βιβλιοθηκάριος της «Αθηναϊκής Λέσχης» το 1938, ενώ η φιλία του με τον Νικόλαο Βέη του επέτρεψε να παρακολουθήσει μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών. Στη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση με το ΕΑΜ και υπηρέτησε ως γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων.

Κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο, συνελήφθη, δικάστηκε για εσχάτη προδοσία και καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά η ποινή δεν εκτελέστηκε. Αντί αυτού, εξορίστηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Μακρόνησο και στον Άι Στράτη, μαζί με άλλους διανοούμενους όπως ο Θεοδωράκης, ο Ρίτσος και ο Κατράκης.

Το «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» είναι μυθιστόρημα και κυκλοφόρησε το 1956.

Ο Μενέλαος Λουντέμης έφυγε από τη ζωή στις 22 Ιανουαρίου 1977 στην Αθήνα, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο και πολυσχιδές λογοτεχνικό έργο που συνεχίζει να εμπνέει.

Διαβάστε επίσης:

Πανελλήνιες 2024: Αυτά τα θέματα «έπεσαν» στα Νέα Ελληνικά των ΕΠΑΛ

Πανελλήνιες 2024 – Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία: Τα θέματα που έπεσαν τα 3 τελευταία χρόνια 

«Παγωτό για διάβασμα»:  Η σοκολατένια συνταγή της διατροφολόγου για ενίσχυση της μνήμης!