Τσικνοπέμπτη και είναι μια ευκαιρία συγχρόνως για όλους εμάς να ξεχάσουμε λίγο τις πραγματικά βασανιστικές σκοτούρες των ημερών. Τι είθισται λοιπόν να κάνουν οι Έλληνες κάθε χρόνο τέτοια μέρα; Οι νοικοκυρές από νωρίς το πρωί αρχίζουν να προετοιμάζουν τις ψησταριές και τα μπάρμπεκιου για τους γευστικούς μεζέδες που θα τιμήσουν το αποκριάτικο τραπέζι. Λουκάνικα, κοκορέτσι, εξοχικό, παϊδάκια, μπιφτέκια και κοντοσούβλι έχουν την τιμητική τους. Το κρασί ρέει άφθονο στα ποτήρια, το κέφι φτάνει στα ύψη, οι σκοτούρες και οι έγνοιες της καθημερινότητας μένουν για λίγο στο προσκήνιο.
Εκτός από μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για φαγοπότι, ποιο είναι το νόημα της σημερινής ημέρας;
Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στη δεύτερη εβδομάδα του Τριωδίου. Το Τριώδιο αποτελείται απο τρεις εβδομάδες εκ των οποίων η πρώτη ονομάζεται Προφωνή, η δεύτερη ονομάζεται Κρεατινή και η τελευταία Τυρινή. Σημασιολογικά, η λέξη ”τσικνοπέμπτη” περιέχει τον όρο ”τσίκνα” που υποδηλώνει την μυρωδιά του ψημένου κρέατος. Ημερολογιακά εορτάζεται έντεκα ημέρες πριν από την Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτώντας και επισήμως την προετοιμασία των χριστιανών ενόψει της νηστείας της Σαρακοστής πριν από το Πάσχα.
Με την Τσικνοπέμπτη αρχίζει η περίοδος της Αποκριάς. Συνώνυμη της λέξης Αποκριά είναι και η λέξη Καρναβάλι (Carnival) που προέρχεται από το λατινικό carnem levare (αποχή από το κρέας). Οι ρίζες των εκδηλώσεων αυτών βρίσκονται στην αρχαία Ελλάδα, στη Διονυσιακή λατρεία. Ο Διόνυσος, κατά το δωδεκάθεο, ήταν ο θεός της γονιμότητας και οι αρχαίοι `Ελληνες τον τιμούσαν με μεγάλους εορτασμούς, τα Διονύσια. Κατά τους εορτασμούς αυτούς, στην αρχαία Αθήνα, γινόταν παρέλαση άρματος.Το άρμα ακολουθούσαν χορευτές και τραγουδιστές μεταμφιεσμένοι με προσωπίδες που τραγουδούσαν σατυρικά τραγούδια. Οι εορτασμοί αυτοί, πέρασαν από πολιτισμό σε πολιτισμό δεχόμενοι επιρροές από διάφορες κουλτούρες.
Tο έθιμο της απόλυτης κρεατοφαγίας
Η Τσικνοπέμπτη είναι ένα πατροπαράδοτο έθιμο του οποίου οι ρίζες χάνονται στο χρόνο. Σύμφωνα με τη διδασκαλία της χριστιανικής παράδοσης, οι νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής είναι πάρα πολύ σημαντικές οπότε η Πέμπτη θεωρείται μια μέρα όπου ο πιστός μπορεί να καταναλώσει ό,τι θέλει. Εν προκειμένω, με την Τσικνοπέμπτη οι πιστοί έχουν την δυνατότητα να καταναλώσουν όσες ποσότητες κρέατος τους έχουν απομείνει ούτως ώστε να οδηγηθούν στην Κυριακή των Αποκρέω που είναι η τελευταία ημέρα που επιτρέπεται η κατανάλωση κρέατος. Έπειτα από αυτή την Κυριακή ακολουθεί η Τυρινή εβδομάδα, όπου επιτρέπεται μόνο η κατανάλωση γαλακτοκομικών και ψαριού.
Σύμφωνα με την παράδοση, όλοι, ακόμα και οι πιο φτωχοί μιας κοινότητας, πρέπει να ψήσουν κρέας με λίγο λίπος επάνω του ώστε η τσίκνα να γεμίσει την ατμόσφαιρα και οι άλλοι να ξέρουν ότι γιορτάζουν αυτή τη μέρα. Στο παρελθόν κάθε οικογένεια έψηνε το κρέας της και το πήγαινε σε άλλο φιλικό σπίτι για να γιορτάσουν όλοι μαζί , ή φίλοι και συγγενείς μαζεύονταν σε ένα σπίτι για να ψήσουν μαζί. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι επιλέγουν να γιορτάσουν την ημέρα αυτή σε εστιατόρια και ταβέρνες.
Όλη η Ελλάδα «τσικνίζει» σήμερα
Η Τσικνοπέμπτη γιορτάζεται απ’ άκρη σε άκρη όλης της χώρας ενώ σε πολλά μέρη υπάρχουν και ιδιαίτερα έθιμα που συνοδεύουν τον εορτασμό της και συνδέονται με την παράδοση κάθε τόπου.
Στις Σέρρες ανάβουν μεγάλες φωτιές στις αλάνες, στις οποίες αφού ψήσουν το κρέας, πηδούν από πάνω. Στο τέλος της τελετής κάποιος απο την παρέα αναλαμβάνει τα προξενιά ανακατεύοντας τα κάρβουνα που καίνε με ένα μεγάλο ξύλο.
Στην παλαιά πόλη της Κέρκυρας, τελούνται τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» ή αλλιώς «Κουτσομπολιά» ή «Πέτε Γόλια» όπου σύμφωνα με την παράδοση οι γυναίκες στα παράθυρα των καντουνιών και κουτσομπολεύουν στην ντοπιολαλιά τους. Το έθιμο τελειώνει με την συνοδεία καντάδων.
Στην Πάτρα αναβιώνει το έθιμο της Κουλουρούς. Η Γιαννούλα η Κουλουρού πιστεύει λανθασμένα πως ο Ναύαρχος Ουίλσων είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της και πως έρχεται να τηνπαντρευτεί. Για αυτό ντύνεται νύφη και με την συνοδεία των Πατρινών πηγαίνει να προϋπαντήσει τον καλό της στο λιμάνι. Γύρω της οι Πατρινοί διασκεδάζουν με τα καμώματα της.
Στην Κομοτηνή σήμερα καψαλίζουν την κότα που θα φαγωθεί την Κυριακή της Απόκρεω. Αυτήν την ημέρα τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια ανταλλάσσουν δώρα φαγώσιμα. Ο αρραβωνιαστικός στέλνει στην αρραβωνιαστικιά μια κότα και εκείνη ανταποδίδει στέλνοντας μπακλαβά και μια κότα γεμιστή. Τέλος, σε όλη την περιφέρεια της Πελοποννήσου σφάζουν τους χοίρους και φτιάχνουν τοπικά παραδοσιακά εδέσματα όπως λουκάνικα, παστό, γουρναλοιφή και τσιγαρίδες.
