Οι δύο συγγραφείς μιλούν στο Infokids.gr για το βιβλίο τους που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Lebee
Από το ντουλάπι με τα μπαχαρικά ακούγονται κλαψουρίσματα και τσακωμοί. Τι να συμβαίνει άραγε;
«Τα Μπαχαρικά» είναι το καινούριο βιβλίο για παιδιά της Μαριανέλλας Δ. Σαλαπατά και του Ευάγγελου Κοφινάκου σε εικονογράφηση του ιδίου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Lebee.
Μια ιστορία για τη διαφορετικότητα και τη σημαντικότητα καθενός από εμάς και πως η συνεργασία μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργικές λύσεις.
Μέσα από την ιστορία, οι μικροί μας φίλοι μαθαίνουν – μεταξύ άλλων- για τα μπαχαρικά ταξιδεύοντας στον παγκόσμιο χάρτη και στον υπέροχο κόσμο των γεύσεων.
Οι δύο συγγραφείς μίλησαν στο Infokids.gr για την υπέροχη αυτή ιστορία, γεμάτη αρώματα, γεύσεις, αλλά και αξίες, αποκάλυψαν την έμπνευσή τους, τις προκλήσεις της συγγραφής και της εικονογράφησης, ενώ έδωσαν ξεχωριστές συμβουλές προς τα παιδιά.
Το βιβλίο «Τα Μπαχαρικά» είναι ένα ταξίδι στον κόσμο των γεύσεων, αλλά και μία ιστορία διαφορετικότητας και συνεργασίας. Ποια ήταν η έμπνευσή σας;
Ευάγγελος Κοφινάκος: Αρχικά ήταν μια άσκηση από το σεμινάριο συγγραφής παραμυθιού του Μικρού Πολυτεχνείου το οποίο παρακολούθησα μαζί με τη Μαριανέλλα. Η άσκηση ζητούσε να γράψει το πρώτο μισό ενός παραμυθιού η Μαριανέλλα έως τη κρίσιμη στιγμή και να το ολοκληρώσω εγώ γράφοντας το υπόλοιπο. Η έμπνευση μου λοιπόν βασίστηκε κατά κύριο λόγο στο στήσιμο της ιστορίας της Μαριανελλας.
Μαριανέλλα Σαλαπατά: Η ιστορία “Τα Μπαχαρικά” μιλάει για μια μικρή κοινωνία που απαρτίζεται από διαφορετικούς χαρακτήρες αντιμέτωποι όμως με ένα κοινό πρόβλημα. Οι περισσότεροι τουλάχιστον. Όχι όλοι. Η ιστορία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο άσκησης σε μαθήματα συγγραφής παραμυθιού στο Μικρό Πολυτεχνείο. Σύμφωνα με την άσκηση λοιπόν έπρεπε να φτάσουμε την ιστορία μας μέχρι κάποιο σημείο και να αναλάβει κάποιος άλλος το τέλος. Το ανέλαβε λοιπόν ο Βαγγέλης ο οποίος κατάλαβε το νόημα, το ύφος, δημιουργώντας έτσι το υπόλοιπο της ιστορίας.
Γιατί επιλέξατε ως ήρωες τα μπαχαρικά;
Ε.Κ: Τα μπαχαρικά έχουν το καθένα τη δική του ιστορία, προέλευση, αναφορές και γεύσεις όπως συμβαίνει δηλαδή και σε μια κοινωνία, όπου συνυπάρχουν άνθρωποι από όλες τις διαδρομές της ζωής και μαζί προσπαθούν να φέρουν εις πέρας τα προβλήματα που τους ταλανίζουν. Η επιλογή αυτή μας βοήθησε να πούμε αλληγορικά την ιστορία μας, την συνύπαρξη δηλαδή όλων μας και πως μπορούμε μαζί να φτάσουμε τους στόχους μας.
Μ.Σ.: Το ντουλάπι με τα μπαχαρικά ήταν πάντα ένας χώρος που μου δημιουργούσε πολλές εικόνες. Υπήρχαν στιγμές που αναρωτιόμουν τι θα έλεγαν αν μπορούσαν να μιλήσουν. Κάποια να χρησιμοποιούνται συνεχώς ενώ άλλα απλώς να περιμένουν ξεχασμένα στη γωνία του ντουλαπιού.
Από τη στιγμή που γεννήθηκε η ιδέα, ξεδιπλώθηκαν μπροστά μου οι χαρακτήρες που μπορούμε να συναντήσουμε σε κάθε μικρή ομάδα – κοινωνικό σύνολο με τα χαρακτηριστικά τους.
Δημιουργήθηκε έτσι η μικρή αυτή κοινωνία των μπαχαρικών που για να ξεπεράσουν το κοινό τους πρόβλημά έπρεπε να συνεργαστούν και να βρουν μια δημιουργική λύση.
Υπάρχει όμως και ένα ακόμα στοιχείο στην ιστορία μας: ο χαρακτήρας που “απειλεί” τα μπαχαρικά. Ένας χαρακτήρας που μας κάνει να αναρωτιόμαστε τι χάνουμε στο κυνήγι μιας καθημερινότητας.
Ένα πολύ σημαντικό ρόλο σε ένα παιδικό βιβλίο παίζουν οι εικόνες. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να «ντύσετε» με εικόνες με ιστορία;
Ε.Κ: Οι εικόνες λένε αυτό που δε βλέπουμε. Μας πιάνουν από το χέρι και μας καθοδηγούν. Όταν πρόκειται για παιδικό παραμύθι τότε ο ρόλος τους είναι ακόμη μεγαλύτερος. Όλοι μας κουβαλάμε τις εικόνες μέσα μας από τα πρώτα παραμυθία που διαβάσαμε. Εάν η ιστορία μου «μιλάει» τότε είναι πολύ εύκολο για εμένα να τη ντύσω με εικόνες. Τα Μπαχαρικά τα είδα στο μυαλό μου να παίρνουν μορφή από την πρώτη κιόλας ανάγνωση διότι ταυτίστηκα με τη θεματολογία τους αμέσως.
Και πόσος καιρός μπορεί να χρειαστεί για μία εικονογράφηση;
Ε.Κ: Αυτό εξαρτάται από τον αριθμό των εικόνων, τις διορθώσεις και από απροβλέπτους παράγοντες όπως πχ την ξαφνική αλλαγή μέρους του κειμένου. Γενικά, χρειάζομαι πολύ λίγο χρόνο για να δημιουργήσω το αρχικό στήσιμο. Τον περισσότερο χρόνο τον αφιερώνω στα μολυβιά και στο χρώμα. Για Τα Μπαχαρικά χρειάστηκα περίπου ένα μήνα.
Τα βιβλία σας έχουν και διδακτικό χαρακτήρα, παράλληλα, με τις όμορφες ιστορίες που διηγούνται. Πόσο απαιτητικό ήταν να συνδυάσετε και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά;
Ε.Κ: Μελέτες έχουν αποδείξει ότι η απλή εικόνα που συνοδεύει ενημερωτικά ή εκπαιδευτικά κείμενα για παιδιά βοηθά πολύ στο να τα βοηθήσει να κατανοήσουν και να ενστερνιστούν το μήνυμα. Πρώτα μάθαμε σαν ανθρώπινο είδος να σχεδιάζουμε απλές γραμμές σε σπήλαια και μετέπειτα να συνθέτουμε πολύπλοκες προτάσεις για να μεταδώσουμε μια ιδέα. Έτσι λοιπόν η συνύπαρξη της εικόνας μαζί με τη λέξη είναι αναγκαία για να φτιάξει κάνεις μια παιδική ιστορία. Ήταν άλλωστε και το πρώτο δείγμα του intermediality, ο συνδυασμός δηλαδή δυο μέσων επικοινωνίας (γραφή και εικόνα) για να περάσει μια ιδέα από το ένα άτομο στο άλλο
Μ.Σ.: Κάθε ιστορία κρύβει κάποιο νόημα, κάποιο μήνυμα που θέλουμε να μεταδώσουμε. Γράφουμε γιατί θέλουμε κάτι να επικοινωνήσουμε. Θέλουμε να αγγίξουμε κάποιο κοινό. Θέλουμε να ακουστούμε. Μερικές φορές μας οδηγεί η ίδια η ιστορία. Κι εμείς πρέπει να μπορούμε να την ακούμε όσο δημιουργείται. Η εικονογράφηση παίζει πάντα σημαντικό ρόλο σε μια ιστορία παιδική γιατί ντύνει με χρώματα και σχήματα τις λέξεις κεντρίζοντας έτσι την προσοχή του κάθε παιδιού.
Αποφασίσαμε όμως με τον Βαγγέλη πέρα από την κεντρική ιστορία των μπαχαρικών να προχωρήσουμε και ένα βήμα πιο πέρα. Να μιλήσουμε στο τέλος της ιστορίας μας για τα ίδια τα μπαχαρικά με τρόπο παιχνιδιάρικο. Από πού προέρχονται, πώς παράγονται, ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους (τόσο σε γεύση όσο και σε μυρωδιά), δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε γονείς και εκπαιδευτικούς να ταξιδέψουν όχι μόνο στον χώρο των αισθήσεων (γεύση, μυρωδιά, υφή) αλλά και στον ίδιο τον παγκόσμιο χάρτη.
Ποια είναι η ανταπόκριση των παιδιών στα βιβλία σας; Τι σχόλια ακούτε;
Ε.Κ: Τα πρώτα μηνύματα που λαμβάνω είναι πολύ θετικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το σχόλιο ενός μικρού που ρώτησε με απορία τη μαμά του εάν «υπάρχω στα αλήθεια» αφού διάβασε το σουρεαλιστικό μου βιογραφικό στο τέλος όπου γράφω πως γεννήθηκα στο Βήτα του Κενταύρου.
Μ.Σ.: Ο κόσμος έχει δει “ΤΑ ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ” με ενθουσιασμό. Ίσως γιατί είναι και σαν ιδέα κάτι διαφορετικό. Είναι πάντα συγκινητικό όταν ακούω θετικά σχόλια. Και ειδικά με το πρώτο μου βιβλίο “Ο χορός των αστεριών”, το ότι μικροί και μεγάλοι έχουν βαλθεί να κοιτάζουν τον νυχτερινό ουρανό προσπαθώντας να αναγνωρίσουν τους αστερισμούς, είναι κάτι το ανεκτίμητο.
Κ. Σαλαπατά είστε και Παιδίατρος. Πώς αποφασίσατε να μεταπηδήσετε στη συγγραφή;
Μ.Σ.: Είναι αρκετά χρόνια τώρα που συνειδητοποίησα πόσο πολύ μου αρέσει να εκφράζομαι μέσα από τον γραπτό λόγο. Στον χώρο του παιδικού παραμυθιού ανακαλύπτω ακόμα σιγά σιγά τα παιδικά μου βήματα. “ΤΑ ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ” είναι το δεύτερο βιβλίο μου. Το πρώτο μου βιβλίο “Ο χορός των αστεριών – ταξίδι στον κόσμο της ουρανογραφίας για μικρούς και μεγάλους” συνδύαζε τις τρεις μεγάλες μου αγάπες: τα παιδιά, την αστρονομία και την αγάπη μου να εκφράζομαι μέσα από τον γραπτό λόγο. Με “ΤΑ ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ” αισθάνθηκα ότι μπορώ να απελευθερώσω τη φαντασία μου στους διαλόγους και στους χαρακτήρες.
Είναι πάντως κάτι που θέλω να συνεχίσω. Το αγαπώ πολύ.
Τι θα συμβουλεύατε ένα παιδί ή έναν νέο που θέλει να γίνει συγγραφέας ή εικονογράφος;
Ε.Κ: Θα συμβούλευα όποιον θέλει να γίνει εικονογράφος να φτιάχνει πράματα που του αρέσουν και να μην επαναπαύεται στις νόρμες της κάθε εποχής. Δεν υπάρχει αυτό που ακούω συνεχώς «δεν πιάνει το χέρι μου». Και οι πιο απλές γραμμές μπορούν να περάσουν την ιδέα σου εάν αυτή η έχει βγει μέσα από την καρδιά σου.
Μ.Σ.: Για να παραφράσω λίγο τον Αϊνστάιν: Μπορούμε να ζούμε σαν όλα γύρω μας να είναι ερεθίσματα και ιδέες για να εκφραστούμε μέσω της γραφής, της μουσικής, της ζωγραφικής ή σαν τίποτα να μην είναι ερέθισμα. Θα προέτρεπα τον κάθε έναν από εμάς να βλέπει το κάθε στοιχείο της ζωής του και την κάθε στιγμή ως ένα ερέθισμα, μια έμπνευση. Και εκείνη θα βρει τον δρόμο της.
Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;
Ε.Κ: Πολύ σύντομα μετά την έκδοση των Μπαχαρικών είχαμε την ιδέα να συνεχίσουμε με νέο παραμύθι. Η βοήθεια που είχαμε από τον εκδοτικό Lebee Publications ήταν ενθαρρυντική. Προσωπικά, ξεπέρασα αρκετούς αρχικούς φόβους που είχα σχετικά με τη δημιουργία κι έκδοση ενός παραμυθιού. Πέρα από τη συνέχιση της συνεργασίας μου με τη Μαριανέλλα έχω αρκετά projects που έχω σκοπό να ξεκινήσω όπως την έκδοση του graphic novel που είχα φτιάξει το ’18 για το Master Project μου.
Μ.Σ.: Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ξανά συνεργαστούμε με τον Βαγγέλη. Είμαστε ακόμα σε επίπεδο συζήτησης ιδεών. Ήταν μια πολύ ευχάριστη συνεργασία η οποία επισφραγίστηκε με την στήριξη του εκδοτικού Lebee Publications.
Σε προσωπικό τώρα επίπεδο, το επόμενο βιβλίο μου αναφέρεται στη δύναμη που κρύβει κάθε παιδάκι να υπερνικήσει εμπόδια στην ζωή του. Ένα βιβλίο επηρεασμένο από τις προκλήσεις που βιώνουν οι μικροί ήρωες που παρακολουθώ στο ιατρείο μου. Δουλεύω ταυτόχρονα στο δεύτερο βιβλίο για τα αστέρια “ Ο Χορός των αστεριών – ταξίδι στον κόσμο της ουρανογραφίας. Ζωδιακός Κύκλος”
Υπάρχουν και κάποιες ακόμα ιδέες που περιμένουν, άλλοτε υπομονετικά και άλλοτε όχι και τόσο, να ασχοληθώ μαζί τους.
