«Στο θέατρο μαθαίνουμε τα συναισθήματά μας, μαθαίνουμε να εκφραζόμαστε»

«Στο θέατρο μαθαίνουμε τα συναισθήματά μας, μαθαίνουμε να εκφραζόμαστε»

Η Μαριλένα Τριανταφυλλίδου υπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης “… και βγαίνω” και μιλά στο Ιnfokids.gr.  

Στο συναρπαστικό κόσμο της παιδικής θεατρικής σκηνής, συναντήσαμε την ταλαντούχα σκηνοθέτη, Μαριλένα Τριανταφυλλίδου, που φέτος υπογράφει τη σκηνοθεσία της επιτυχημένης παιδικής παράστασης “… και βγαίνω”.

Μέσα από μια συνέντευξη, θα καταφέρουμε να ρίξουμε μια ματιά στον δημιουργικό κόσμο που αναπτύσσεται πάνω στη σκηνή του Studio Μαυρομιχάλη για τρίτη συνεχόμενη χρονιά.

Η Μαριλένα Τριανταφυλλίδου μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις και τις εμπειρίες της γύρω από το πώς η παράσταση αυτή διαμορφώνει τον τρόπο που τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο και πώς η φαντασία μπορεί να γίνει γέφυρα μεταξύ του “Εγώ” και του “άλλου”.

Είστε και η καλλιτεχνική διευθύντρια της θεατρικής ομάδας Artika που παρουσίασε το 1ο Διεθνούς Φεστιβάλ Θεάτρου & Παραστατικών Τεχνών για Νεαρούς Θεατές 0-6 ετών, με τίτλο «Απ’ την Αρχή». Ένα διεθνές φεστιβάλ παραστατικών τεχνών αφιερωμένο στην πρώτη ηλικία του ανθρώπου. Με τι στόχο; Είχε επιτυχία; Θα γίνει θεσμός;

Ο στόχος του φεστιβάλ, αλλά και της ομάδας μας, για τον οποίο δουλεύουμε με όραμα, ήταν να φέρει στο προσκήνιο τα παιδιά πολύ νεαρής ηλικίας, ενισχύοντας την αδιαμφισβήτητη αξία της επαφής τους με το θέατρο και τις παραστατικές τέχνες. Το φεστιβάλ άνοιξε ένα παράθυρο έξω από τα σύνορα της χώρας μας, και έδωσε τη δυνατότητα στο ελληνικό κοινό να γνωρίσει τη δουλειά ξένων καλλιτεχνών και να δει διαφορετικά είδη παραστάσεων (θέατρο, χορό, κουκλοθέατρο και εικαστικό θέατρο). Η καλλιτεχνική παραγωγή για τις πολύ νεαρές ηλικίες στο εξωτερικό είναι πολύ αναπτυγμένη και υψηλής ποιότητας. Αυτό από μόνο του κάτι λέει για την αξία και τη σημασία του Θεάτρου για Πολύ Νεαρές Ηλικίες (ΘΕΠΝΗ).

Το θέατρο για πολύ νεαρές ηλικίες εμπεριέχει εκπαίδευση; Ποιους άλλους σκοπούς εξυπηρετεί; 

Ναι, πιστεύω πως το θέατρο εμπεριέχει εκπαίδευση, και γι’ αυτό δεν πιστεύω ότι χρειάζεται να το κάνουμε να είναι διδακτικό διότι το αποδυναμώνουμε. Στο θέατρο
μαθαίνουμε τη ζωή, μαθαίνουμε τα συναισθήματά μας, μαθαίνουμε να εκφραζόμαστε, μαθαίνουμε να συνυπάρχουμε, να μπαίνουμε σε ένα πλαίσιο με κανόνες, μαθαίνουμε τη γλώσσα μας, τα πάντα. Οι εκπαιδευτικοί σε μεγάλο βαθμό επιλέγουν τις παραστάσεις με βάσει το θέμα και μάλιστα προσπαθούν να το συνδυάσουν με την εποχή ή με τη θεματολογία που διδάσκουν. Το θέατρο όμως μπορεί να μην στοχεύει άμεσα σε μία τέτοια θεματολογία, αλλά να είναι ένα ταξίδι στον χρόνο, ή μία βουτιά στο συναίσθημα. Και είναι τόσο πολύτιμη αυτή η εμπειρία που βιώνεται στο εδώ και στο τώρα της θεατρικής πράξης. Η ακαδημαϊκή γνώση και η πληροφορία ούτως ή άλλως κυριαρχούν στην καθημερινότητά μας, δεν μας λείπουν.

Πόσο εύκολο είναι να δημιουργήσετε μέσω της σκηνοθεσίας μία επαφή με αυτό το κοινό;

Στο ΘΕΠΝΗ ο σκηνοθέτης συνεργάζεται απόλυτα με τους ερμηνευτές. Η επαφή του
ερμηνευτή με το κοινό είναι απαραίτητη για την επίτευξη μιας επικοινωνίας μεταξύ
καλλιτεχνών και θεατών που θα επιτρέψει να ξεκινήσει το μοίρασμα. Οι ενήλικοι γνωρίζουν πολύ καλά αυτή τη διαδικασία, ξέρουν πως όταν πάνε στο θέατρο, μόλις τα φώτα σβήσουν, θα «δουν μια ιστορία». Αυτό δεν είναι αυτονόητο για τους πολύ νεαρούς θεατές μας. Χρειάζεται να τους βάλουμε σε αυτή τη συνθήκη – κατάσταση. Επομένως, ο σκηνοθέτης χρειάζεται να φροντίσει για να συμβεί αυτό και να καθοδηγήσει αναλόγως τους ηθοποιούς.

Σε ποια στοιχεία βασίζεται το θέατρο για τόσο νεαρούς θεατές; Ποιο είναι το δικό σας όχημα για να μπορέσετε να προσεγγίσετε την αντίληψη και την ψυχή των μικρών μας φίλων; 

Θα χρησιμοποιήσω την πρώτη φράση της Dr. Katherine Morley από το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου «Mapping. Η έρευνα», το οποίο πρόσφατα μετέφρασα και πολύ σύντομα πρόκειται να κυκλοφορήσει: «Τα βρέφη, από τη φύση τους, είναι δεκτικά όντα, ικανά να προσλαμβάνουν και να αντιλαμβάνονται ερεθίσματα». Θα προσθέσω επίσης, ικανά τα δημιουργούν νόημα και να αναπτύσσουν προσδοκίες. Επειδή όμως όλα αυτά μαθαίνουν να τα κάνουν τώρα, δηλαδή σε αυτή την περίοδο της ζωής τους, χρειάζεται να σεβαστούμε τον χώρο και τον χρόνο τους. Νομίζω πως αυτά τα δύο είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία. Δηλαδή, να τους δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον και να σεβαστούμε τον ρυθμό τους. Αντίθετα από αυτό που νομίζουν οι περισσότεροι, ότι τα βρέφη και τα νήπια δυσκολεύονται να κρατήσουν την προσοχή τους, η Gopnik Alison μας λέει στο βιβλίο της The Gardener and the Carpenter, «αυτό που πραγματικά εννοούμε είναι ότι δυσκολεύονται να μην κρατήσουν τη προσοχή τους»!

Πώς καταλαβαίνετε, κάθε φορά μετά το τέλος μίας παράστασης, ότι πέτυχε τον στόχο της; 

Ο μόνος τρόπος να το καταλάβουμε είναι δίνοντας προσοχή σε «ό,τι δεν λέγεται» όπως έχει πει και ο σπουδαίος Roberto Frabetti. Τα παιδιά εκδηλώνουν τη σκέψη και το συναίσθημά μέσα από το σώμα τους. Αν τα παρακολουθήσουμε θα δούμε ότι έχουν να μας πουν πολλά. Το καταλαβαίνουμε κι εμείς και οι γονείς τους και είναι πολύ συγκινητικό.

Τρίτη χρονιά για την παράσταση «… και βγαίνω». Τι πιστεύετε ότι έχει αγαπηθεί πολύ σε αυτή και έχει γνωρίσει αυτή την επιτυχία; 

Η παράσταση καταφέρνει να επικοινωνήσει με το κοινό της, με αποτέλεσμα τα παιδιά για 35 λεπτά να εστιάζουν στη σκηνή και κυριολεκτικά να απορροφώνται. Οι γονείς από τη μεριά τους ηρεμούν και αυτό το αισθάνονται και τα παιδιά τους. Πρόκειται για μία πολύ δυνατή και συναισθηματικά πλούσια εμπειρία.

H Artika έφερε το θέατρο για τις πολύ νεαρές ηλικίες στην Ελλάδα και κλείνει 17 χρόνια καλλιτεχνικής πορείας. Ποιο είναι το σημαντικότερο πράγμα που έχει αλλάξει στο παιδικό θέατρο αυτά τα χρόνια;

Πριν από πολλά χρόνια, κάποιοι άνθρωποι, με πρώτη από όλους την κα. Ξένια Καλογεροπούλου, θες από αγάπη, θες από διαίσθηση, θες από όραμα, ή για όλους αυτούς τους λόγους, πήραν στα σοβαρά τα παιδιά και κατάλαβαν πόσο σημαντικό είναι το θέατρο για αυτά. Τότε έγινε το πρώτο βήμα που είχε ως αποτέλεσμα οι γονείς, αλλά και το σχολείο, να φέρουν τα παιδιά στο θέατρο. Στη συνέχεια όμως ακολούθησε μία υπερπροσφορά παραστάσεων που δεν είμαι σίγουρη για τα κίνητρά της. Πιστεύω ότι βρισκόμαστε και πάλι μπροστά σε μία σημαντική στιγμή για το Θέατρο για Παιδιά και Νέους (ΘΕΠΝ).

Η Artika έχει εστιάσει στο ΘΕΠΝΗ κάνοντας μεγάλο αγώνα για να αποκτήσει την αξία που του αναλογεί. Για να συμβεί αυτό όμως χρειάζεται να δούμε με άλλο μάτι τα παιδιά αυτής της ηλικίας.

Αντίστοιχα πιστεύω πως χρειάζεται να κάνουμε το ίδιο και για τους εφήβους, οι οποίοι δεν πηγαίνουν στο θέατρο. Υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι καλλιτέχνες, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, συγγραφείς, μουσικοί, που δεν βλέπουν το ΘΕΠΝ ως πάρεργο ή ως ένα συμπληρωματικό εισόδημα, αλλά ενδιαφέρονται και εργάζονται με όραμα γιατί πιστεύουν ότι τα παιδιά και οι νέοι είναι ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Θεωρώ πως στο μέλλον θα έχουμε σπουδαίες εξελίξεις στον χώρο αυτό.

Διαβάστε επίσης:

Θέμης Καραμουρατίδης: «Πιστεύω πως μια παράσταση, ένα τραγούδι, ένα βιβλίο μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή και να σου ανοίξει δρόμους»

Λέων Γκουγκουλιάς: Ένα από τα μέλη της Ομάδας Εφήβων Συμβούλων του Συνήγορου του Πολίτη μιλά στο Ιnfokids!

Κώστας Γιαννόπουλος: «Ο αβάσταχτος πόνος δεν παραμερίστηκε, ούτε χάθηκε, όμως «Το Χαμόγελο του Παιδιού» αποτέλεσε την αιτία να συνεχίσω»