Με φόντο την έξαρση της βίας και της ανήλικης παραβατικότητας η υφυπουργός Υγείας, αρμόδια για θέματα ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων, Ζωή Ράπτη, μιλά αποκλειστικά στο Infokids.gr, για τις δράσεις στήριξης της τεταμένης ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων επισημαίνοντας ότι η εξοικείωση με τη βία που παρατηρείται στην ελληνική κοινωνία δεν είναι κάτι που πρέπει να ανεχθούμε, αλλά να προσπαθήσουμε να την αντιμετωπίσουμε δραστικά από τη νεαρή ηλικία.
Η υφυπουργός ανέπτυξε όλο το φάσμα των δράσεων στήριξης της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων που αποσκοπούν στην παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, φιλικών προς τα παιδιά για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και ψυχικής ευημερίας τους.
Πόσο επιβαρύνθηκαν τα παιδιά και οι έφηβοι μετά την πανδημία, σε ό,τι αφορά στην ψυχική τους υγεία;
Τα παιδιά και οι έφηβοι ήταν η κοινωνική ομάδα που δέχτηκε τη μεγαλύτερη επιβάρυνση στην πανδημία, καθώς αντιμετώπισαν αύξηση της ενδοικογενειακής βίας και της κακοποίησης, των αγχωδών διαταραχών, του άγχους, της κατάθλιψης και όλων των εξαρτήσεων, με προεξέχουσα σε αυτή την ηλικιακή ομάδα την διαδικτυακή εξάρτηση.
Σε παγκόσμιο επίπεδο και στη χώρα μας, μετά την πανδημία, η σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση των παιδιών έλαβε την μορφή κοινωνικής μάστιγας.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης προειδοποιεί ότι ένα στα πέντε παιδιά μπορεί να πέσει θύμα κάποιας μορφής εκμετάλλευσης-βίας. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι το ποσοστό αυτό είναι γύρω στο 16%, με πολλά πρόσφατα περιστατικά σεξουαλικής και σωματικής κακοποίησης να έχουν σοκάρει το Πανελλήνιο.
Επιπλέον έρευνες που έγιναν στην Ελλάδα φανερώνουν ότι σχεδόν υπερδιπλασιάστηκαν ο διαδικτυακός εκφοβισμός και ο διαδικτυακός εθισμός, ενώ βλέπουμε ότι υπάρχει πολλή βία μεταξύ παιδιών κι εφήβων ακόμα και σε μικρές ηλικίες.
Όλα αυτά τα ανησυχητικά φαινόμενα δείχνουν την άμεση ανάγκη για την ενίσχυση των Δομών και των υπηρεσιών για την ψυχοκοινωνική στήριξη των παιδιών και των εφήβων, μια ανάγκη στην οποία ανταποκριθήκαμε άμεσα, λαμβάνοντας ιδιαίτερη μέριμνα στον σχεδιασμό μας γι αυτή την ηλικιακή ομάδα.
Πού μπορούν να απευθυνθούν τα παιδιά και οι έφηβοι που αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές ή έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας;
Να ξεκινήσω λέγοντας πως η βία κάθε μορφής και η κακοποίηση δημιουργούν τεράστια ψυχική επιβάρυνση στα παιδιά και οδηγούν στην εμφάνιση σοβαρών διαταραχών όπως άγχος, κρίσεις πανικού, διαταραχές ύπνου και πρόσληψης τροφής, κατάθλιψης, απομόνωσης, ακόμα και αυτοκτονικού ιδεασμού.
Συνεπώς είναι πολύ σημαντικό να «σπάει» έγκαιρα η σιωπή και να κόβεται ο φαύλος κύκλος της βίας που γεννά νέα βία, γιατί τα παιδιά που έχουν κακοποιηθεί κατά κανόνα εξελίσσονται σε θύτες μεγαλώνοντας.
Στόχος μας είναι να προστατεύσουμε τα παιδιά μας, να πατάξουμε κάθε τέτοιο φαινόμενο και να αντιμετωπίζουμε κάθε παιδί, κάθε ευάλωτο παιδί στην πατρίδα μας, σαν να είναι δικό μας παιδί.
Για την ολιστική στήριξη των παιδιών, λάβαμε ειδική μέριμνα στον σχεδιασμό μας στο Χαρτοφυλάκιο για την ψυχική Υγεία, ο οποίος περιλαμβάνει την δημιουργία 106 νέων δομών στην κοινότητα για όλους τους πολίτες με έμφαση στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Όλες οι υπηρεσίες των Δομών είναι δωρεάν για όλους και ήδη έχουν ολοκληρωθεί οι διαγωνισμοί και έχουν εκδοθεί οι άδειες ίδρυσης και λειτουργίας για τις 66 Δομές, ενώ έχουν εγκαινιαστεί οι πρώτες 10.
Ειδικά για τη στήριξη των κακοποιημένων παιδιών εντάξαμε στη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης τη σύσταση, από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, δύο Κέντρων Ημέρας για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας, σε Αττική και Θεσσαλονίκη.
Επιπλέον, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης δημιουργήσαμε και αδειοδοτήσαμε 6 Κέντρα Ημέρας και μια Κινητή Μονάδα για παιδιά και εφήβους, καθώς και δύο Κέντρα Ημέρας για την ολιστική υποστήριξη της οικογένειας. Πρόκειται, δε, να προκηρυχθούν άμεσα ακόμη 8 Κινητές Μονάδες για παιδιά και εφήβους, στο πλαίσιο των άλλων 40 Δομών, που έχουν περιληφθεί στον σχεδιασμό μας, για τις οποίες τώρα ξεκινά η προκήρυξη των διαγωνισμών.
Πού μπορεί να απευθυνθεί ένα παιδί άμεσα από το σπίτι του, από εκεί που βρίσκεται αν χρειάζεται βοήθεια ή υποστήριξη;
Ένα παιδί που χρειάζεται υποστήριξη, μπορεί να καλέσει οποιαδήποτε στιγμή στην Εθνική Δωρεάν Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306 η οποία απευθύνεται στον γενικό πληθυσμό για ότι πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας και τα παιδιά μας, όπως άγχος, μελαγχολία, πένθος, μοναξιά, διαζύγιο των γονέων, φόβο για το μέλλον, απογοήτευση.
Ειδικά για τους συνανθρώπους μας, που έχουν πέσει θύματα κακοποίησης και εκμετάλλευσης, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας -ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί που στελεχώνουν την γραμμή -τους παραπέμπουν στις κατάλληλες υπηρεσίες.
Στις δομές για τα κακοποιημένα παιδιά, πώς θα προσέρχονται τα παιδιά; Μόνα τους ή συνοδευόμενα;
Γενικά στις υπηρεσίες υγείας οι ανήλικοι προσέρχονται με τον γονιό ή κηδεμόνα τους. Πάρτε παράδειγμα την επίσκεψη στον παιδίατρο. Ένα μικρό παιδί δεν πηγαίνει μόνο του, συνοδεύεται από τον γονιό του.
Υπάρχουν κι άλλες εξειδικευμένες Δομές που δημιουργούνται για παιδιά και νέους στην Ελλάδα;
Ναι και μάλιστα πρόκειται για καινοτόμες και πρωτοποριακές Δομές που πρώτη φορά πρόκειται να λειτουργήσουν στη χώρα μας. Έτσι, για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της ψύχωσης στους έφηβους και τους νεαρούς ενήλικες δημιουργούμε στην επικράτεια 8 Μονάδες έγκαιρης παρέμβασης στην ψύχωση.
Η πρώτη εγκαινιάστηκε ήδη στην Τρίπολη. Πανελλαδικά καταγράφονται περίπου 3500 νέα περιστατικά ψύχωσης ετησίως σε άτομα κοντά στην ηλικία της ενηλικίωσης, με τα ψυχωσικά συμπτώματα να πυροδοτούνται από κάποιο στρεσογόνο γεγονός όπως είναι ο στρατός, οι πανελλαδικές εξετάσεις, μια ερωτική απογοήτευση ή ένας θάνατος στην οικογένεια.
Οι μονάδες αυτές απευθύνονται σε εφήβους και νέους ενήλικες που εμφανίζουν το πρώτο ψυχωσικό επεισόδιο ή υπάρχει υποψία τέτοιου επεισοδίου και προσφέρουν τις δωρεάν υπηρεσίες τους σε φιλικό εξωνοσοκομειακό περιβάλλον για να αποφευχθεί ο στιγματισμός.
Στις παρεχόμενες υπηρεσίες περιλαμβάνονται το εξατομικευμένο σχέδιο φροντίδας, η φαρμακευτική αγωγή, η αποκατάσταση, η ψυχοθεραπεία (ατομική ή οικογενειακή), η εκπαίδευση σε ατομικές κοινωνικές δεξιότητες, ο επαγγελματικός προσανατολισμός και η διενέργεια προγραμμάτων ευαισθητοποίησης στην κοινότητα.
Επίσης δημιουργούμε το πρώτο Κέντρο ημέρας για την στήριξη εφήβων και νεαρών ενηλίκων με ογκολογικά νοσήματα, καθώς η εμφάνιση ενός καρκίνου ειδικά σε νεαρή ηλικία αποτελεί πολύ ισχυρό σοκ, για το παιδί και την οικογένεια.
Για τις διατροφικές διαταραχές σε κορίτσια και αγόρια πού μπορεί να απευθυνθεί η οικογένεια;
Οι διατροφικές διαταραχές αποτελούν αναδυόμενη νόσο που αυξήθηκε πολύ με την πανδημία. Για την αντιμετώπιση τους δημιουργήσαμε από το περασμένο καλοκαίρι την πρώτη Μονάδα Νευρογενούς Ανορεξίας στο ΕΣΥ, στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο στην οποία έχουν απευθυνθεί δεκάδες έφηβες και νεαρές γυναίκες από την επικράτεια, ακόμα και από την Κύπρο.
Η μονάδα διαθέτει εξωτερικά ιατρεία και 6 κλίνες νοσηλείας όπου έχουν νοσηλευτεί περισσότερες από 10 ασθενείς, με τη νοσηλεία στην νευρογενή ανορεξία να είναι μακράς διαρκείας καθώς μπορεί να φτάσει και τους 6 μήνες.
Στον σχεδιασμό μας εντάξαμε και κινητές μονάδες για τις διατροφικές διαταραχές, με τις οποίες προσεγγίζουμε ακόμα περισσότερους ανθρώπους, ακόμα και ευάλωτους πληθυσμούς που δεν πηγαίνουν εύκολα σε κάποια δομή Υγείας.
Στα κέντρα ημέρας Παιδιών κι Εφήβων τι υπηρεσίες προσφέρονται;
Στις δωρεάν παρεχόμενες υπηρεσίες περιλαμβάνονται ψυχολογική στήριξη, διάγνωση, φαρμακευτική αγωγή, κοινωνική και νοσηλευτική υπηρεσία, ειδικές θεραπείες, δραστηριότητες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, συμβουλευτική υποστήριξη, ενδυνάμωση και ενίσχυση, συμβουλευτική υποστήριξη οικογενειακού και σχολικού πλαισίου και παροχή εξειδικευμένων προσεγγίσεων όπως εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, θεραπείες μέσω τεχνών και παιγνιοθεραπεία.
Υπάρχουν κι άλλες υπηρεσίες που αναμένουμε για τα παιδιά και τους εφήβους;
Ναι, στο πλαίσιο των υπόλοιπων 40 Δομών για τις οποίες τώρα ξεκινούν να προκηρύσσονται οι διαγωνισμοί έχουμε συμπεριλάβει τρία κέντρα ημέρας για τα παιδιά στο αυτιστικό φάσμα και έξι οικοτροφεία, όπου προβλέπεται και η βραχείας διαρκείας παραμονή των παιδιών για να έχουν λίγο χρόνο οι γονείς, ο ένας για τον άλλον.
Επίσης σε αυτές τις 40 δομές περιλαμβάνονται 8 κινητές μονάδες για παιδιά και εφήβους καθώς και τα κέντρα ημέρας για την προαγωγή της ψυχικής υγείας μέσω της Τέχνης, που θα πλαισιώσουν το πρωτοποριακό πρόγραμμα της πολιτιστικής συνταγογράφησης, το οποίο θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην πατρίδα μας.
Η πολιτική έχει νόημα όταν κάνει τις ζωές των ανθρώπων καλύτερες. Γι αυτό εργαζόμαστε και θα εργαζόμαστε μέχρι την τελευταία ημέρα της θητείας μας.
Διαβάστε επίσης:
Μόλις ανακοινώθηκε! Δωρεάν προϊόντα περιόδου θα μοιραστούν σε μαθήτριες σε σχολεία της χώρας
